تجارت الکترونیک چیست و چه مزایایی دارد؟

تا حالا چندبار از فروشگاه های آنلاین خرید کردید؟ در دو دهه گذشته استفاده گسترده از پلتفرم های تجارت الکترونیک مانند آمازون و eBay به‌شکل قابل توجهی در خرده فروشی آنلاین کمک کرده است. بر اساس آمار منتشر شده از سوی اداره سرشماری ایالات متحده آمریکا، در سال 2011، تجارت الکترونیک 5 درصد از کل فروش خرده‌فروشی را به خود اختصاص داد و تا سال 2020 فروش محصولات آنلاین 16% افزایش یافت.

شاید تعجب کنید که این همه آدم از طریق فضای مجازی خرده فروشی کرده و به کسب درآمد می‌پردازند، ما باید این واقعیت را بپذیریم که تجارت سنتی به‌زودی جای خود را به تجارت الکترونیک خواهد داد.

ما در این مقاله برخی از موضوعات کلیدی و اساسی در مورد تجارت الکترونیک و جنبه‌های مختلف تجارت الکترونیک از جمله: انواع تجارت الکترونیک، مزایا، و موضوعات دیگر را بررسی خواهیم کرد.

فهرست مطالب:

• تجارت الکترونیک چیست؟
• مزایای تجارت الکترونیک چیست؟
• انواع تجارت الکترونیک
• تفاوت بین تجارت الکترونیک و سنتی؟

تجارت الکترونیک چیست؟

به خرید و فروش محصولات از طریق اینترنت را تجارت الکترونیک می‌گویند که به اصطلاح انگلیسی E-Commerce معروف است، در واقع هر خرید و فروشی که از طریق شبکه های اجتماعی اینترنتی انجام می‌شود یک نوع تجارت الکترونیک است، به اصطلاح وقتی شما محصولاتی برای فروش دارید و از طریق صفحات مجازی چون اینستاگرام، وبسایت، کانال یوتیوب، تلگرام و فیسبوک تبلیغات کرده و محصولات خود را می‌فروشید تجارت الکترونیک انجام می‌دهید.

با افزایش انواع مختلف گوشی های هوشمند و ایجاد شبکه های اجتماعی بزرگی چون اینستاگرام و وبسایت های مشهوری چون آمازون تجارت الکترونیک رشد کرده است. با رشد تجارت الکترونیک فرصت های زیادی برای افرادی ایجاد شد که تمایلی به رقابت در بازار تجارت سنتی نداشتند و به دنبال راه‌اندازی کسب و کار آنلاین بودند که خوشبختانه این پیشرفت بستر بسیار خوبی برای خرید و فروش در سراسر جهان ایجاد کرده است. امروزه شما میتوانید از طریق گوشی همراه خود هر چیزی را که دوست دارید خریداری کنید و درب منزل خوب تحویل بگیرید.

تجارت الکترونیک علاوه بر‌ آن که روند خرید و فروش محصولات و خدمات را آسان کرده است، بازگشت سرمایه هنگفتی نیز به‌همراه دارد. اگر به فروشگاه بزرگ آمازون سری بزنید متوجه قدرت کسب درآمد  آنلاین می‌شوید. تخمین زده شده است که در این چند سال اخیر به‌طور تقریبی بیش از 2 میلیارد نفر در سراسر جهان کالاها و خدمات را به‌صورت آنلاین خریداری کرده اند و تعداد اعضای درجه یکی که از فروشگاه های آمازون در سراسر جهان خرید می‌کنند، اکنون به 200 میلیون نفر رسیده است. طبق آمار وب سایت  Oberlo، فروشی که از تجارت آنلاین توسط تلفن همراه بدست آمده است، در سال 2020 به 2.91 تریلیون دلار و در سال 2021 به 3.56 تریلیون دلار افزایش داشته است.

تجارت الکترونیک برای اولین بار در سال 1969 توسط کمپانی CompuServe راه‌اندازی شد و با توجه به تغییرات تکنولوژی و شرایط جهانی به شدت پیشرفت کرد، این در حالی است که تخمین زده می‌شود که تا سال 2024 کیف پول های الکترونیکی بیش از 50% از حجم پرداخت های الکترونیکی را تشکیل خواهد داد. در گزارش دیگری بیان شده است که آمازون تا پایان سال 2023 تقریباً 39.5% از کل فروش آمریکا را به خود اختصاص خواهد، یعنی تقریبا از هر 5 دلار، 2 دلار هزینه خرید های آنلاین از آمازون است.

اگر بخواهیم نحوه عملکرد تجارت الکترونیک را بدانیم، در واقع تجارت الکترونیک نیز بر اساس همان اصول فروشگاه‌های سنتی کار می‌کند، دقیقا مانند یک فروشگاه فیزیکی مشتریان به فروشگاه آنلاین شما می‌آیند، محصولات شما را مرور کرده و خرید می‌کنند. اما تفاوت های اساسی زیادی نیز بین این دو نوع فروشگاه وجود دارد. یکی از تفاوت‌های اساسی بین فروشگاه سنتی با الکترونیک این است که مشتریان فروشگاه آنلاین مجبور نیستند از خانه خود بیرون شده به فروشگاه بروند تا بتوانند محصول مورد نظر خود را خریداری کنند در‌حالی‌که برای خرید محصولات یک فروشگاه سنتی مشتری باید به فروشگاه برود تا بتواند خرید کند.

اگر شما تجارت آنلاین راه اندازی کرده اید، برای موفقیت در کسب‌و‌کار خود ابتدا باید فهرستی از محصولات و خدماتی که به مشتریان خود ارائه می‌دهید داشته باشید، در ضمن فروشگاه شما باید کاربر پسند باشد و از نظر زیبایی شناسی نیز جذاب باشد. همچنین شما باید سایت خود را برای دستگاه‌های تلفن همراه بهینه کنید، یعنی فروشگاه آنلاین شما باید قابلیت دسترسی در تفلن همراه را به خوبی داشته باشد و در نهایت روند پرداخت آسانی در سایت خود ایجاد کنید تا مشتری بتواند به راحتی محصولی را که می‌خواهد از شما خریداری کرده و هزینه آنرا پرداخت کند.

مزیت های تجارت الکترونیک

به دلیل پیشرفت اینترنت و افزایش کاربران فضای مجازی استفاده از تجارت الکترونیک مزیت های بی‌شماری دارد، اندکی فکر کنید متوجه می‌شوید که امروز خرید کردن از طریق گوشی همراه چقدر برای شما ساده است و شاید بارها از فروشگاه های آنلاینی چون دیجی‌کالا خرید کرده باشید. خدمات الکترونیکی بصورت 24/7 انجام می‌شود در‌حالی‌که فروشنده نیازی به حضور فیزیکی در فروشگاه ندارد، زیرا فروش محصول از راه دور و در کمترین مدت انجام می‌شود. ما در زیر برخی از مزیت های تجارت الکترونیک را ذکر کردیم تا شما عزیزان بتوانید به‌خوبی مزایای تجارت الکترونیک را درک کنید.

یکی از مزیت‌های تجارت الکترونیک این است که فروشگاه های الکترونیک خدمات و محصولات خود را نسبت به فروشگاه های فیزیکی ارزان‌تر ارائه می‌دهند و می‌توانند تخفیف ها و تبلیغات بیشتری ارائه بدهند. اگر شما به فروشگاه آمازون یا دیجی کالا دقت کنید، متوجه می‌شوید که بسیاری از محصولات آنها از فروشگاه فیزیکی ارزان‌تر است، در حالی‌که همان کیفیت را دارد.

نمونه‌های بی‌شماری از کسب و کارهای تجارت الکترونیک دیگری نیز وجود دارد که در بخش های مختلفی فعالیت می‌کنند، از جمله فروشگاه های آنلاین بزرگ و معروف Amazon ، eBay، Etsy،  Alibaba و Shopify هستند.

در تجارت الکترونیک شما می‌توانید موجودی کالای خودکار داشته باشید. پتلفرم های E-Commerce می‌توانند به خوبی موجودی محصول را تعیین کنند و به کسب و کارها این امکان را می‌دهند که بفهمند دقیقاً چقدر محصول فروخته اند، چقدر درآمد داشته اند و بیشترین فروش از کدام محصولات است.

به عنوان مثال، پلتفرم تجارت الکترونیک (فروشگاه آنلاین) آمازون از یک سیستم مدیریت خودکار موجودی استفاده می‌کند که مقدار موجودی را بطور دقیق نشان می‌دهد و زمانی که محصولات تمام می‌شوند، سیستم به‌طور خودکار دوباره سفارش می‌دهد.

تجارت الکترونیک امکان ارائه تجربیات خرید شخصی به مشتریان را می‌دهد. به این مفهوم که پلبفرم های تجارت الکترونیک قادر هستند با استفاده از تجزیه و تحلیل اطلاعات به صاحبان کسب و کار مشخص کنند که مشتریان چه تجربه‌ای از خرید محصولات و خدمات آنها داشتند. بطور مثال، شما یک سایت فروشگاهی دارید که در آن ساعت می‌فروشید. شما با استفاده از ابزارهایی  چون Google Analytics می‌توانید دقیقا بدانید که بیشترین ورودی را در کدام بخش سایت خود داشته اید و بیشترین فروش از کدام محصولات شما است، بنابراین شما به راحتی می فهمید که روی کدام محصولات خود بیشتر هزینه کنید.

با ظهور دستگاه های تلفن همراه، مشتریان بیشتری از تلفن های هوشمند و تبلت های خود برای خرید آنلاین استفاده می کنند و اکثر فروشگاه های آنلاین  با تلفن همراه سازگار هستند و مشتریان می توانند از طریق گوشی همراه خود وارد فروشگاه ها شده و محصولات مورد نیاز خود را خریداری کنند در اصل، آنها به مشتریان این امکان را می‌دهند که از هر کجا و هر زمان که می‌خواهند خرید کنند.

به عنوان مثال، فروشگاه بزرگ Snapp در ایران یک نوع اپلیکیشن اندرویدی است که در موبایل و کامپیوتر نصب می‌شود و مشتریان می‌توانند انواع خدمات از جمله: خرید بلیت اتوبوس، بلیت هواپیما، درخواست تاکسی، پیک موتوری، غذا وغیره را از طریق این برنامه دریافت کنند.

انواع تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک انواع زیادی دارد، ما در این اینجا 4 دسته از مهم‌ترین ها را توضیح داده ایم.

تجارت الکترونیکی بین فروشنده ها (B2B)

تجارت بیزینس به بیزینس، یا به اصطلاح تجارت بین تولید کننده با توزیع کننده و عمده فروش با خرده فروش است یعنی یک شرکت یا فروشگاه از شرکت دیگری محصولات یا خدمات دریافت می‌کند و در اصل تجارت و معامله بین دو شرکت است. اگر توجه کرده باشید بسیاری از شرکت ها و کسب و کارها برای تهیه محصولات خود، ابتدا مواد اولیه خود را به شرکت های تولیدی می سپارند و پس از تبدیل مواد خام به محصول نهایی، آنرا دریافت کرده و به فروش می‌رسانند. بطور مثال: فروشگاه بزرگ دیجی کالا محصولات تولید شده از شرکت های تولیدی را می‌خرد، سپس توسط فروشگاه خود می‌فروشد.

نمونه هایی از پلتفرم های تجارت الکترونیک B2B عبارتند از Microsoft، Alibaba ،Cisco وغیره هستند.

برای مطالعه مقاله ” دیجیتال مارکتینگ” کلیک کنید.

تجارت الکترونیکی بین فروشنده و مشتری B2C

تجارت الکترونیک فروشنده با مشتری که به اصطلاح B2C معروف است، ساده‌ترین نوع تجارت است زیرا در این نوع تجارت شرکت ها و فروشگاه‌ها محصولات خود را به مردم ارائه می‌دهند و به اصطلاح یک طرف معامله مشتریانی هستند که از فروشگاه‌ها کالای مورد نیاز خود را می‌خرند که البته فروشگاه‌های سنتی نیز از این ویژگی برخوردار هستند اما تفاوت آنها با فروشگاه های آنلاین این است که در تجارت آنلاین خرید و فروش از طریق سیستم های هوشمندی چون گوشی همراه و لپتاپ انجام می‌شود اما در فروشگاه سنتی این امکان وجود ندارد. نمونه های زیادی از این نوع تجارت الکترونیک وجود دارد، از جمله فروشگاه دیجی‌کالا در ایران یا فروشگاه بین المللی آمازون که مردم از سراسر جهان از این فروشگاه محصولات مورد نیاز خود را به‌طور آنلاین تهیه می‌کنند.

تجارت الکترونیک بین مشتری و فروشنده (C2B)

تجارت الکترونیک مصرف کننده با فروشنده یکی از انواع تجارت است که افراد محصولات یا خدماتی را تولید می‌کنند و به فروشنده ها یا شرکت ها می‌فروشند. این نوع تجارت می‌تواند با ارائه دادن یک محصول، خدمت یا هنری انجام شود. بطور مثال، شما به عنوان یک طراح گرافیک بطور مستقل فعالیت می‌کنید، یعنی شما در خانه نشسته و شرکت ها و کسب‌و‌کارها به شما سفارش طراحی لوگو یا یک طرح گرافیکی را می‌دهند، شما با طراحی لوگو یا طرح گرافیکی برای آن شرکت، پول دریافت می‌کنید. یا بطور مثال شما به عنوان یک فرد محصولی تولید می کنید و آن را به فروشگاه‌ها یا شرکت ها می‌فروشید. به این نوع تجارت، بیزینس C2B میگویند. نمونه‌هایی از پلتفرم های تجارت الکترونیک C2B عبارتند از Up work، Fiverr، و Task Rabbit

تجارت الکترونیک بین مشتری ها (C2C)

این نوع تجارت فقط بین مصرف کنندگان بصورت اینترنتی انجام می‌شود و فروشندگان یا شرکت ها هیچ نقشی در این معامله ندارند، به این مفهوم که مصرف‌ کننده‌گان کالای مورد نیاز خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی چون اینستاگرام، یوتیوب و حتی تلگرام خرید و فروش می‌کنند.

علاوه برآن برخی از حرفه‌ها تخصصی هستند و متخصصان بسیار کمی در آن رشته ها وجود دارد و اکثر مردم به این حرفه ها و متخصصان آنها دسترسی ندارند بطور مثال افرادی هستند که نقشه های معماری کامپیوتری را بطور حرفه‌ای ترسیم می‌کنند، اما مردم نمی‌دانند آنها را کجا و چگونه پیدا کنند. اما فضای مجازی به مردم این امکان را می‌دهد که بتوانند از طریق صفحات مجازی چون اینستاگرام، فیسبوک و یوتیوب به آموزش ها دسترسی پیدا کنند و حتی با خود متخصصان ارتباط برقرار کنند و از خدمات آنها بهره‌مند شوند.

تفاوت بین تجارت الکترونیک و تجارت سنتی

اگر بخواهیم به تفاوت بین تجارت الکترونیک و تجارت سنتی اشاره کنیم، متوجه می‌شویم که بین این دو نوع تجارت تفاوت‌های بسیار زیادی وجود دارد.

1- تفاوت در ارائه خدمات

در تجارت سنتی همه معاملات بصورت دستی انجام می‌شوند اما در تجارت الکترونیک هیچ معامله دستی وجود ندارد و تمام خرید و فروش ها از طریق اینترنت انجام می‌شوند. اگر دقت کرده باشید، فروشگاه های سنتی فقط در ساعات خاصی فعالیت می‌کنند و به‌طور کلی هیچ فروشگاه سنتی وجود ندارد که بصورت 24 ساعته فعال باشد اما در فروشگاه های اینترنتی این محدودیت وجود ندارد و شما می‌توانید در 7 روز هفته و 24 ساعت در شبانه روز خرید کنید.

2- تفاوت در گستردگی

سیستم پرداخت در تجارت سنتی با دست انجام می‌شود و نیاز به پول فیزیکی است اما در تجارت الکترونیکی شما با پول فیزیکی سروکار ندارید و تمام وجوه بصورت الکترونیکی پرداخت می‌شوند، نکته مهم‌تر از همه این است که در تجارت الکترونیک محدودیت زمانی وجود ندارد، حالا شما می‌توانید از هر کشوری که باشید وارد فروشگاه های آنلاین بزرگی چون آمازون شده و محصولات مورد نیاز خود را خریداری کنید، در‌حالی‌که این ویژگی برای فروشگاه‌های سنتی وجود ندارد و برای خرید از فروشگاه‌های سنتی شما باید به محل مورد نظر بروید تا بتوانید خرید کنید.

تجارت الکترونیک به کسب‌و‌کارها اجازه می‌دهد تا به مخاطبان جهانی دست یابند، در‌حالی‌که تجارت سنتی با موقعیت فیزیکی بازار محدود می‌‍شود.

مثال: یک کتابفروشی سنتی فقط می‌تواند کتاب‌های خود را به مشتریانی بفروشد که در منطقه زندگی می‌کنند یا مایل به سفر به فروشگاه آنها هستند. در مقابل، یک کتاب‌فروشی تجارت الکترونیکی می‌تواند کتاب‌های خود را به مشتریان در سراسر جهان بفروشد و دسترسی مشتری و فروش بالقوه خود را افزایش دهد.

3- تفاوت در قابلیت دسترسی

در تجارت الکترونیک، فروشگاه‌های آنلاین از الگوریتم‌ها و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای توصیه محصولات به مشتریان بر اساس سابقه مرور، عبارات جستجو شده قبلی و سابقه خریدشان استفاده می‌کنند. مشتریان همچنین می‌توانند محصولات را بر اساس نیازهای خاص خود مانند قیمت، رنگ، اندازه و نام تجاری فیلتر و جستجو کنند. ضمناً فروشگاه های الکترونیک فرآیندهای پرداخت ساده را با ویژگی‌هایی مانند خرید با یک کلیک، اطلاعات پرداخت و حمل و نقل ذخیره شده و ردیابی سفارش در زمان واقعی ارائه می‌کنند.

شما برای راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار سنتی باید سرمایه زیادی داشته باشید اما در تجارت الکترونیک شما می‌توانید با سرمایه اندک یک کسب و کار بزرگی راه‌اندازی کنید و پس از مدتی به سود فوق‌العاده بالایی دست یابید. بطور مثال: یک فروشگاه لباس سنتی باید برای ویترین فروشگاه فیزیکی خود اجاره بپردازد، و هزینه انبار کالای زیادی بپردازد. در‌حالی‌که، یک فروشگاه پوشاک تجارت الکترونیکی می‌تواند از یک انبار کوچک استفاده کند و مجبور نیست برای اجاره ویترین فروشگاه خود کرایه بپردازد.

4- تفاوت در بازاریابی

در تجارت الکترونیک بر‌خلاف تجارت سنتی، تکینیک ها و روش‌های بازاریابی پیشرفته‌ای وجود دارد که به صاحبان کسب‌و‌کار امکان تبلیغ محصول در سراسر جهان را می‌دهد. بسیاری از فروشگاه‌های آنلاینی وجود دارند که با تبلیغات و بازاریابی شبکه‌های بزرگ، به مشهورترین فروشگاه‌های جهان معروف شده اند(EBay, Amazon, Alibaba). بطور مثال اگر شما فروشگاه آنلاین داشته باشید، شما می‌توانید با از استفاده تکنیک‌های بازاریابی دیجیتال مارکتینگ و سئو، سایت خود را در نتایج بالای گوگل رسانده و ترافیک زیادی جذب کنید. علاوه برآن با استفاده از شبکه‌های اجتماعی پرطرفداری چون فیسبوک، اینستاگرام و یوتیوب تبلیغات گسترده‌ای راه اندازی کنید.

کلام نهایی

تجارت آنلاین یکی از انواع تجارت است که امروزه از طریق پلتفرم های مختلفی چون وبسایت ها،اینستاگرام، یوتیوب، تلگرام و دیگر کانال‌ها انجام می‌شود و راحتی زیادی در روند خرید و فروش ایجاد کرده است. ما در این مقاله سعی کردیم برخی از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با تجارت الکترونیک را بیان کنیم. امیدواریم که شما عزیزان بتوانید با استفاده از اطلاعات این مقاله کسب‌و‌کار آنلاین موفقی برای خود راه‌اندازی کنید و به درآمد خوبی دست یابید. در صورتی که نظر، انتقاد و پیشنهادی دارید با ما در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذارید تا در آپدیت‌های بعدی مقاله اضافه کنیم.

برای مطالعه مقالات بیشتر به وبلاگ ما مراجعه کنید.